PEEK (полиэтеретеркетон) - PEEK сумаласын углерод җепселләре, пыяла җепселләре һәм керамика кебек ныгытучы материаллар белән кушып ясалган югары нәтиҗәле композит материал. Югары катылыкка ия PEEK материаллары тырналуга һәм сөртелүгә яхшырак чыдам, бу аларны югары ныклыклы терәк таләп итә торган тузуга чыдам детальләр һәм компонентлар җитештерү өчен яраклы итә. PEEKның югары катылыгы аңа механик көчәнешкә һәм озак вакыт кулланылганнан соң да формасын үзгәрешсез сакларга мөмкинлек бирә, бу аны аэрокосмик, автомобиль һәм медицина кебек өлкәләрдә киң кулланырга мөмкинлек бирә.
PEEK материаллары өчен катылык - материалның тышкы көчләр астында деформациягә каршы тору сәләтенең мөһим күрсәткече. Аның катылыгы аларның эшчәнлегенә һәм кулланылышына хәлиткеч йогынты ясый. Катылык гадәттә Роквелл катылыгы белән үлчәнә, бигрәк тә уртача катылыктагы пластиклар өчен яраклы HRR шкаласы. Сынау уңайлы һәм материалга аз зыян китерә.
Пик полимер композит материаллары өчен Роквелл катылыгын сынау стандартларында R шкаласы (HRR) һәм M шкаласы (HRM) киң кулланыла, алар арасында R шкаласы чагыштырмача ешрак кулланыла.
Күпчелек ныгытылмаган яки аз ныгытылган саф Пик материаллары өчен (мәсәлән, пыяла җепселләре күләме ≤ 30%), гадәттә R шкаласы өстенлекле сайлау булып тора. Чөнки R шкаласы чагыштырмача йомшак пластиклар өчен яраклы, саф Пик материалларының катылыгы, гадәттә, якынча HRR110 нан HRR120 гә кадәр, бу R шкаласының үлчәү диапазонына керә, бу аларның катылык кыйммәтләрен төгәл чагылдырырга мөмкинлек бирә. Моннан тыш, бу шкаладан алынган мәгълүматлар мондый материалларның катылыгын тикшергәндә сәнәгатьтә ныграк универсальлеккә ия.
Югары ныгытылган Peek композит материаллары өчен (мәсәлән, пыяла җепселләре/углерод җепселләре күләме ≥ 30%), М шкаласы еш кына югары катылык аркасында кулланыла. М шкаласы зуррак сынау көчен куллана, бу арматура җепселләренең чокырларга йогынтысын киметә һәм сынау мәгълүматларының тотрыклырак булуына китерә ала.

PEEK полимер композитларының Роквелл катылыгын сынау ASTM D785 яки ISO 2039-2 стандартларына туры килергә тиеш. Төп процесс алмаз чокыры аша билгеле бер йөкләнеш куллануны һәм чокыр тирәнлегенә нигезләнеп катылык кыйммәтен исәпләүне үз эченә ала. Сынау процессы барышында нәтиҗә кыйммәтенең төгәллеген тәэмин итү өчен үрнәк әзерләүне һәм сынау мохитен контрольдә тотуга аерым игътибар бирелергә тиеш. Сынау вакытында ике төп шартны билгеләп үтәргә кирәк:
1. Үрнәк таләпләре: Калынлыгы ≥ 6 мм, ә өслекнең тигезсезлеге (Ra) ≤ 0,8 мкм булырга тиеш. Бу җитәрлек калынлык яки тигез булмаган өслек аркасында килеп чыккан мәгълүматларның бозылуын булдырмый.
2. Әйләнә-тирә мохитне контрольдә тоту: Сынауларны 23±2℃ температурасы һәм 50±5% чагыштырма дымлылык булган мохиттә үткәрү тәкъдим ителә. Температура тирбәнешләре Peek кебек полимер материалларның катылык күрсәткечләренә сизелерлек тәэсир итә ала.
Төрле стандартларда сынау процедуралары өчен бераз аерылып торган шартлар бар, шуңа күрә чынбарлыкта кулланылырга тиешле нигез ачык билгеләнергә тиеш.
| Сынау стандарты | Еш кулланыла торган масштаб | Башлангыч йөкләнеш (N) | Гомуми йөкләнеш (Н) | Кулланыла торган сценарийлар |
| ASTM D785 | HRR | 98.07 | 588.4 | Уртача катылыктагы PEEK (мәсәлән, саф материал, пыяла җепселләре белән ныгытылган) |
| ASTM D785 | HRRM | 98.07 | 980.7 | Югары катылыктагы PEEK (мәсәлән, углерод җепселләре белән ныгытылган) |
| ISO 2039-2 | HRR | 98.07 | 588.4 | ASTM D785 стандартындагы R шкаласы буенча сынау шартларына туры килә |
Кайбер ныгытылган PEEK композит материалларының катылыгы хәтта HRC 50 дән дә артып китәргә мөмкин. Аларның механик үзлекләрен тарту ныклыгы, бөкләнү ныклыгы һәм бәрелү ныклыгы кебек күрсәткечләрне тикшереп тикшерергә кирәк. Стандартлаштырылган сынаулар ISO һәм ASTM кебек халыкара стандартларга туры китереп үткәрелергә тиеш, бу аларның сыйфатының һәм эшчәнлегенең тотрыклылыгын, шулай ук тиешле өлкәләрдә кулланылышының куркынычсызлыгын һәм ышанычлылыгын гарантияли.
Бастырып чыгару вакыты: 2025 елның 29 октябре

