Өслек җылылык белән эшкәртү ике категориягә бүленә: берсе - өслекне сүндерү һәм чыныктыру җылылык белән эшкәртү, икенчесе - химик җылылык белән эшкәртү. Катылыкны сынау ысулы түбәндәгечә:
1. өслекне сүндерү һәм чыныктыру өчен җылылык белән эшкәртү
Өслекне сүндерү һәм чыныктыру өчен җылылык белән эшкәртү гадәттә индукцион җылыту яки ялкынлы җылыту ярдәмендә башкарыла. Төп техник параметрлар - өслек катылыгы, җирле катылык һәм нәтиҗәле каты катлам тирәнлеге. Катылыкны тикшерү өчен Виккерс катылык өлгече яки Роквелл катылык өлгече кулланылырга мөмкин. Эксперименталь көч Сайлау нәтиҗәле каты катлам тирәнлегенә һәм эш кисәгенең өслек катылыгына бәйле. Монда өч катылык өлгесе катнаша.
(1) Викерс катылык өлгече җылылык белән эшкәртелгән эш материалларының өслек катылыгын тикшерү өчен мөһим чара булып тора. Ул 0,5-100 кг эксперименталь көч кулланып, 0,05 мм калынлыктагы нечкә өслек катылык катламын тикшерә ала. Аның төгәллеге югары һәм ул җылылык белән эшкәртелгән эш материалларын аера ала. Өслек катылыгындагы кечкенә аерма, өстәвенә, эффектив катыланган катламның тирәнлеге дә Викерс катылык өлгече белән ачыклана, шуңа күрә өслек җылылык белән эшкәртү яки күп санлы өслек җылылык белән эшкәртү эш материалларын кулланучы җайланмалар өчен Викерс катылык өлгечен җиһазлау кирәк.
(2) Өслек Роквелл катылык өлчәгече өслек сүндерелгән эш әйберенең катылыгын тикшерү өчен дә бик яраклы. Өслек Роквелл катылык өлчәгече өчен өч шкала бар. Ул эффектив катыланган катлам тирәнлеге 0,1 мм дан арткан төрле өслек катыланган эш әйберләрен тикшерә ала. Өслек Роквелл катылык өлчәгеченең төгәллеге Викерс катылык өлчәгеченеке кебек югары булмаса да, ул җылылык эшкәртү корылмаларының сыйфат белән идарә итү һәм квалификация тикшерүе өчен ачыклау ысулы буларак таләпләргә туры килә ала. Моннан тыш, ул шулай ук гади эшләү, уңайлы куллану, түбән бәя, тиз үлчәү һәм катылык кыйммәтләрен турыдан-туры уку үзенчәлекләренә ия. Өслек Роквелл катылык өлчәгече өслек җылылык белән эшкәртелгән эш әйберләренең партияләрен берәмтекләп тиз һәм җимермичә ачыклау өчен кулланылырга мөмкин. Бу металл эшкәртү һәм машина җитештерү заводлары өчен зур әһәмияткә ия. Өслек җылылык белән эшкәртелгән катыланган катлам калын булганда, Роквелл катылык өлчәгече дә кулланылырга мөмкин. Җылылык белән эшкәртү катылык катламы калынлыгы 0,4-0,8 мм булганда, HRA шкаласын кулланырга мөмкин. Каты катлам тирәнлеге 0,8 мм дан артканда, HRC шкаласы кулланылырга мөмкин. Викерс, Роквелл һәм өслек Роквеллның өч катылык стандарт кыйммәтләрен бер-берсенә җиңел генә әйләндереп була, кулланучылар таләп иткән стандартларга, рәсемнәргә яки катылык кыйммәтләренә әйләндереп була, һәм тиешле әйләндерү таблицасы халыкара ISO стандартында күрсәтелгән. Америка ASTM стандарты һәм Кытай GB/T стандарты бирелгән.
(3) Җылылык белән эшкәртелгән катыртылган катламның калынлыгы 0,2 мм дан артык булганда, Либ катылык өлчәгечен кулланырга мөмкин, ләкин C-типтагы сенсорны сайларга кирәк. Үлчәгәндә, өслекнең эшкәртелүенә һәм эш кисәгенең гомуми калынлыгына игътибар итәргә кирәк. Бу үлчәү ысулында Викерс һәм Роквелл юк. Катылык өлчәгече төгәл, ләкин заводта урында үлчәү өчен яраклы.
2. химик җылылык белән эшкәртү
Химик җылылык белән эшкәртү - бер яки берничә химик элемент атомнары белән эш әйберенең өслегенә үтеп керү, шуның белән эш әйберенең өслегенең химик составын, структурасын һәм эшчәнлеген үзгәртү. Сүндерүдән һәм түбән температурада чыныктырудан соң, эш әйберенең өслеге югары катылыкка һәм тузуга чыдамлыкка ия. Һәм контакт арыганлык ныклыгына ия, ә эш әйберенең үзәге югары ныклыкка һәм чыдамлыкка ия. Химик җылылык белән эшкәртү эш әйберенең төп техник параметрлары - катыланган катлам тирәнлеге һәм өслек катылыгы. Катылыкның 50HRC га төшү арасы - эффектив катыланган катлам тирәнлеге. Химик җылылык белән эшкәртелгән эш әйберләренең өслек катылыгын сынау өслек сүндерелгән җылылык белән эшкәртелгән эш әйберләренең катылыгын сынауга охшаш. Викерс катылык тестерлары, өслек Роквелл катылык тестерлары яки Роквелл катылык тестерлары кулланылырга мөмкин. Катылык тестеры ачыклау өчен, нитридлау калынлыгы гына нечкәрәк, гадәттә 0,7 мм дан артмый, аннары Роквелл катылык тестерын кулланып булмый.
3. җирле җылылык белән эшкәртү
Әгәр җирле җылылык белән эшкәртү детальләре югары җирле катылык таләп итсә, җирле сүндерү җылылык белән эшкәртү индукцион җылыту һ.б. ярдәмендә башкарылырга мөмкин. Мондый детальләр гадәттә сызымга җирле сүндерү җылылык белән эшкәртү урыны һәм җирле катылык кыйммәтен билгеләргә тиеш, һәм детальләрнең катылык сынавын билгеләнгән урында үткәрергә кирәк. Катылыкны тикшерү җайланмасы HRC катылык кыйммәтен тикшерү өчен Роквелл катылык өлгечен куллана ала. Әгәр җылылык белән эшкәртү катыланган катлам сай булса, HRN катылык кыйммәтен тикшерү өчен өслек Роквелл катылык өлгечен кулланырга мөмкин.
Бастырып чыгару вакыты: 2023 елның 22 феврале
